Een coronagedicht dat ik op 23 mei 2020 heb voorgedragen tijdens zoom-meting via internet bij de dichters van GAL (Groningen – Assen – Leeuwarden). Een Andere dichter was Henk Dillerop en er was muziek van singer-songwriter Nadua Kramer.
Herdenking frontlijnwerkers
In het Verenigd Koninkrijk werd op 28 april 2020 een (zeer indrukwekkende) minuut stilte gehouden voor de door corona gesneuvelde frontlijnwerkers. Het inspireerde mij tot dit gedicht:
*
staan blauw op rij in de regen
in transparante isolatiejassen / in leegte gebeiteld
en sinds de eerste golf nog nauwelijks opgewassen /
stijf in de tijd (sloeg tijdelijk wijsheid weg) met na de tijd
een indringend pleidooi voor beschermende kleding
op andere plekken zwartgeel – de meesten in spreidstand
voor signaalrode bussen / handen gevouwen /
achter olijfgroene tafel de eerste minister
met strak in de kleren zijn kernkabinet
piloten in rood / burgers – doodgewone burgers
in hun dagelijkse kloffie in de tijd – de stiltetijd –
de landelijke stiltetijd / de herdenkingstijd
voor omgekomen helden / een eerbetoon / een minuutje
daarna terug naar de coronastrijd
naar de frontlinie : naar de sprakelozen … naar de ademlozen
de handen voor de mond geslagen
dochters van veteranen (captain Moore)
uit buitenlanden soms / tranen
(ook ik was vroeg mijn moeder kwijt)
de tijd – een minuutje voor de doden
de roosters worden aangepast
tijdelijke goden – nieuwe goden / worden ingewijd
toegewijd – omdat het ook doorgaat!
Thuisonderwijs – de lijdensweg
In Covid-19 tijden plaats ik regelmatig stukjes op Facebook, soms met thuisonderwijs in de titel, zo ook deze:
[122] Duitsland heeft besloten om de grens met Nederland voor het niet-noodzakelijke grensoverschrijdende verkeer te sluiten. Nu, een krappe week later op Witte Donderdag, wordt er over nagedacht om deze maatregel volgende week alweer in te trekken. Je hoeft niet echt een complotdenker te zijn om dan toch bij een Paasdealtje met Nederland uit te komen, mede omdat Nederland zo’n beetje tegelijkertijd heeft besloten om tijdens het Paasweekend de Duitsers bij de grens tegen te gaan houden. Dit alles gebeurt vermoedelijk om de oprukkende hordes naar de Keukenhof en de stranden te voorkomen, hordes die daar de anderhalve-metersamenleving in groepjes van maximaal drie zouden kunnen gaan verstoren.
De laatste keer dat Nederland de Duitsers aan de grens probeerde tegen te houden was voor zover ik weet in 1940, toen de poging, zoals bekend tot schade en schande, faliekant mislukte. De invasie van toen is natuurlijk op geen enkele wijze vergelijkbaar met het toeristische verkeer van nu, maar het zette mij wel aan het denken over het begrip vijand; min of meer aanhakend bij het toerisme in Amsterdam van voor de Covid-19 crisis, wat toch door velen als een soort permanente vijandige invasie werd gezien, waarbij de gewone Amsterdammer onder de voet werd gelopen.
Het begrip vijand is in de loop der jaren, in de loop der historie & misschien wel in de loop van het voortschrijdend inzicht, naar mijn indruk danig veranderd. In veel gevallen is het woord vijand – en dus ook de vijand in traditionele zin, want er is samenhang tussen woorden en werkelijkheid – vervangen door het woord concurrent, door concurrerende economie, door samenwerkingspartner binnen grotere economische en of handelsstructuren enzovoort. Waar we voorheen met een leger ongegeneerd & met veel wapengekletter aan ‘landjepik’ deden, worden oorlogen nu met economische middelen uitgevochten, met monetaire strijd, met belastingparadijselijk genot, met octrooien, handelsboycots, met het opkopen van exploitabele gronden enzovoort. Het zijn vandaag de dag niet meer de legers die plunderen, maar keurige democratieën, keurige corporaties, keurige CEO’s in driedelig pak. Hoed u voor keurigheid!
De ‘primitieve’ wapenkletterende oorlogen die nu nog gevoerd worden hebben voornamelijk een religieuze achtergrond. Hoed u voor religie!
Cijfers
zonovergoten microbiotische morgen, dezelfde, met licht geschilderde hoofden die spreken, nog steeds
in onuitspreekbare cijfers,
de klimmende grafieken, de tomeloze val van diagrammen, van de geworvenen, van de verdorvenen
in onuitspreekbare cijfers,
de zorg om de tekorten, om wat verloren wordt en is, om wat nooit aankwam of verdwenen is
in onuitspreekbare cijfers,
de gram en de gal, zij die gaan en beklijven, de zuchtende zorg nu de morgen weer aanvangt
in onuitspreekbare cijfers,
de koningsparen troostend bij bejaarden, de presidenten, landgenoot en vreemdeling, allen die in droom en daad deskundig zijn
in onuitspreekbare cijfers,
blauwe kleding, maskers, brillen, in wandelgangen, thuis in quarantaine of in een tweespraak, onherkenbaar, allen gillen
in onuitspreekbare cijfers,
om mondkapjes, bedden, beademingsapparatuur, om veilige condities om ook morgen
in onuitspreekbare cijfers,
besmet op het werk, op vakantie en biddend onder Gods bescherming in de overvolle kerk
in uitspreekbare cijfers,
in de oorlog tegen het virus de dode dokters, gesneuvelde verplegers, het ambulancepersoneel op de tenen
in onuitspreekbare cijfers,
de onuitspreekbare liefde, het onuitspreekbare leed, de onzin, de waanzin, de hoop
in onuitspreekbare cijfers
© 2020 Adrie Krijgsman
Corona / Covid-19
Lopend over onzichtbare scherven,
te klein voor pijn, ze moeten eerst broeden,
maar wel al te groot om veilig te zijn,
schaamteloos & verraderlijk
als de giflegers van Bashar al-Assad slaan ze toe,
toe maar! dat doet maar!
Bedrieglijk – een kruiperig oog,
de droge hoest bij knoestige bomen,
koorts bij tengere stengels,
verdriet in het opschietend voorjaarsriet,
lentelied & verderf – stille erven, dode pleinen, verdriet.
Blaming & shaming: opgehitst tijdens wintersport,
bizarre zomermodepromoties & carnavalsfeesten,
na vermageringstijd, dik in de shit nu.
Verscholen stoertoeters klitten onverantwoord bijeen,
lichtzoekend, LICHT
dat na het baarmoederduister nooit werd gevonden,
opgedonderd! de pubernacht in, sikkelmaantje!
Bij dageraad ontwaakt het bestuur
& beantwoordt schroomvallig de vragen:
voorbereid? We steunen de helden, thuis,
een beertje voor het raam – lekker bezig!
Probleempje? Op ruime afstand, was je handen goed,
met (gehamsterde) onschuldzeep. Bevend.
Lopen! reisnotities
Lopen! Reisnotities van een taaie bejaarde.
ISBN 9789464058406
Prijs € 19,50
Uitgever Brave New Books
Bladzijden 194 pp.
Bindwijze Paperback
Genre Reisverhalen
Te bestellen bij je eigen boekhandel, bol.com etc.
Dit boek bevat uitgewerkte reisnotities van wandelingen die de schrijver in de jaren 2013 tot 2018 in het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen heeft gemaakt – als een soms vreemd aangekeken bejaarde solo-hiker. Het doel van zijn wandelingen was tweeledig. Als stadsmens zocht hij (ter compensatie) graag de leegte van nog relatief ongerepte natuur op, daarnaast wilde hij die leegte tevens gebruiken als inspiratiebron voor gedichten, die in aparte kleine oplages zijn uitgebracht en in 2019 verzameld zijn verschenen in zijn bundel Verzameld gebied. De reisnotities van deze ‘taaie bejaarde’ beperken zich niet tot droge beschrijvingen van wandelingen, gaan niet alleen over de landschappen (landscapes) waar hij doorheen wandelde, maar ook over zijn gedachtenlandschap (mindscape). Ook daar lopen wegen en paden en kan men verdwalen.
COVID-19
GEZEGEND
o ik ben zo goddelijk gezegend
met mijn kennis en mijn kunde
met mijn altijd beter weten dan de wetenschap
o ik ben zo godverdomde knap
zo ben ik dezer dagen fulltime viroloog
en ook effectenbeursdeskundig met een oog
voor sanitatie, bij tijd en wijle
bovendien beschrijvend epidemioloog
ik weet ook donders goed hoe je
cultuur kunt redden, de horeca, de luchtvaart
al die clubs die net als wie zij het verwijten
het geld boven gezondheid hebben staan
maar laat ik eerst toiletpapier gaan halen
want om mijn reet met heel de wereld
af te vegen is echt van alle kanten onverantwoord
een flinke voorraad pleepapier –
zo zoetjesaan begint het te dagen:
vanwege al die diarree alhier. Nog vragen?
2020 Adrie Krijgsman
Voordracht Zwolle 7-3-2020
Voordracht Lodewijk Napoleon Assen
Op zondag 23 februari 2020 droeg ik samen met de Asser dichters Geert Loman, Egbert Hovenkamp II en Djodjie Rinsampessy voor in café Lodewijk Napoleon in Assen, met muziek door Luc Oostra.
De middag was georganiseerd door Sytse van Goor.
De fotojournalist Bert Jippes schreef op facebook “In Assen eindelijk weer een zondagmiddag gewijd aan de edele dichtkunst. Wat ooit in het verleden een traditie leek te worden stopte een paar jaar geleden” en verder sprak hij over “Een geslaagde middag die voor herhaling vatbaar is.”
Het was inderdaad een prachtige, gezellig middag. Door de variatie in stijl en voordracht, ook in combinatie met de gezongen gedichten van Luc Oostra, werd het programma nergens langdradig. En misschien droeg dat er ook wel toe bij dat het publiek (35 a 40 personen) de hele tijd aandachtig bleef luisteren. Dus vanaf hier nog mijn grote waardering voor het fantastische publiek. Ik heb dat bij voordrachten in cafés weleens anders meegemaakt, ook in Lodewijk Napoleon. Maar dit keer was het echt top!
Uit de serie foto’s die Bert maakte heb ik er voor deze plek een van mijzelf uitgeplukt en ook nog een stukje tekst van Bert over mijn gedichten: “Ik was verrast door het werk van Adrie Krijgsman. Mooi werk vol milde ironie en zelfspot, waarin onder meer zijn voetreizen aan bod kwamen.”
Blij dat ik iemand heb kunnen verrassen!
Bundel Leefgebied
Leefgebied is een gelegenheidsbundel ter gelegenheid van de Poëzieweek 2020, met als thema De toekomst is nu en werd als privé poëzieweekgeschenk gratis aan de bezoekers van de DeFKa gedichtenavond in Boekhandel Van der Velde in Assen uitgereikt.
‘Omdat de toekomst thematisch nu is, kon hij niet om actuele thema’s heen en het is dan ook niet verwonderlijk dat actuele nu-thema’s als de boze witte man en klimaatverandering aan de orde komen. Serieuze onderwerpen, die met de nodige lichtheid worden behandeld.’
Degenen die geen gratis exemplaar hebben kunnen ontvangen, kunnen het hier lezen als pdf